Ιστορία του Δήμου

Ιστορία του Δήμου

Ο Νέστος, ο αρχαίος Νέσσος, καθώς κατεβαίνει στην θάλασσα σχηματίζει απείρου κάλλους μαιανδρισμούς και Τέμπη σέρνοντας στις πλάτες του τον μύθο του Ορφέα. Τον πανέμορφο Παγγαιορίτη αοιδό και σοφό νέο που όταν έχασε την σύντροφό του Ευρυδίκη απελπίστηκε τόσο πολύ, που δεν ήθελε να δει άλλη γυναίκα. Αρχαίοι συγγραφείς αναφέρουν ότι με την στάση του Ορφέα πικράθηκαν και αγανάκτησαν οι πανέμορφες Πιερίδες θρακιώτισσες, γιατί θεώρησαν προσβολή και περιφρόνησή τους τη στάση του κι αγριεμένες τον θανάτωσαν και του πέταξαν τα κομμάτια του στο Νέστο. Τα μέλη του σώματός του έφτασαν στην θάλασσα κι από εκεί στη Λέσβο και εκεί οι αρχαίοι πλέκουν ένα ολόκληρο μύθο για  όλη αυτή τη διαδρομή.

Για τον Κένταυρο Νέσσο υπάρχουν μύθοι και θρύλοι που αναφέρονται κατά κόρο στα αρχαία συγγράμματα. Το πολύ παλιό όνομα του ποταμού ήταν Λύκορμος. Ζευγάρωσε με τη θεά Αφροδίτη και απόκτησαν κόρη πεντάμορφη την Καλλιρόη. Η νύμφη Καλλιρόη προστάτευε τις πηγές που έπεφταν στο Νέστο και καθάριζαν τα νερά του.

Το Παρανέστι από αρχαιοτάτων χρόνων ήταν το κέντρο μιας πολυάνθρωπης περιοχής στην οποία έζησαν ιστορικές φυλές των Θρακών, όπως οι Πιέρες, τους οποίους ο Παυσανίας ονομάζει Νέστιους Θράκες.
Μια φιλόμουση και πολυενδιαφέρουσα φυλή που έφυγε διωγμένη από την Πιερία του Ολύμπου, από τους Μακεδόνες βασιλείς Κοίνο, Περδίκα Α’ και Αργαίο Α’, όπως γράφουν ο Πολύβιος και ο Θουκυδίδης. Ήρθαν και εγκαταστάθηκαν στις όχθες του Νέστου μέχρι και τις ακτές του Πιερικού κόλπου της Καβάλας και βόρεια στις χρυσοφόρες πλαγιές των βουνών της Λεκάνης και του Φαλακρού.
Λάτρευαν τον θεό Διόνυσο και οι καλλίκορμες θρακιώτισσες, πανέμορφες και προκλητικές σαγήνευσαν τους ξένους εποίκους. Γνωρίζουμε ότι πολλοί Αθηναίοι στρατιωτικοί, όπως οι στρατηγοί, Θεμιστοκλής, Μιλτιάδης, Κίμωνας, Θουκυδίδης, Τιμόθεος, όπως και ο κυνικός Αντισθένης κι άλλοι, παντρεύτηκαν Πιερίδες.

Η περιοχή του Παρανεστίου, σταυροδρόμι της Ευρώπης και της Ασίας, κατοικήθηκε κι από Ρωμαίους και Βυζαντινούς των οποίων τα τεκμήρια, τάφοι με πλούσια κτερίσματα, εγκαταστάσεις και λοιπά μνημεία, λεηλατήθηκαν από αρχαιοκάπηλους επειδή έλειψε παντελώς το ενδιαφέρον του κράτους.

Με την κατάληψη της περιοχής από τον Χατζή Αχμέτ Εβρενός Μπέη το Νοέμβρη του 1373, οι Τούρκοι ερήμωσαν την περιφέρεια. Όσοι Έλληνες διασώθηκαν εγκατέλειψαν την περιοχή ή πουλήθηκαν. Έτσι ο σουλτάνος έφερε τουρκογενείς πληθυσμούς από το Ικόνιο και τα Άδανα, τους Κονιάρηδες, τους Γιουρούκους και τουρκοποίησε την περιφέρεια.

Οι αρχαιοελληνικές ονομασίες αντικαταστάθηκαν με τουρκικές και πολίσματα λεηλατήθηκαν και καταστράφηκαν, ενώ αργότερα και οι Βούλγαροι σε μια προσπάθεια να αλλοιώσουν την ελληνικότητα της περιοχής επέβαλαν δικές τους ονομασίες και κατέστρεψαν κάθε τι ελληνικό. Δυστυχώς, ούτε καν ερευνήθηκαν, όσο θα έπρεπε, οι οικισμοί ώστε να εντοπιστούν επίσημα οι αρχαιοελληνικοί χώροι που θα τύχουν της προστασίας του κράτους μέχρι να ερευνηθούν. Έτσι για την Ελληνική πολιτεία, που αγνοεί την περιοχή,  δεν καταγράφηκε σαν αρχαιολογικός τόπος ιδιαίτερου ενδιαφέροντος.

Πριν από την ομαδική άφιξη προσφύγων του Πόντου και της Μικράς Ασίας στην περιοχή ζούσαν πολλοί Ηπειρώτες από την Κόνιτσα και τα Ιωάννινα και πρόσφυγες από την Ανατολική Θράκη, αλλά και κάποιοι πρόσφυγες από την περιοχή της σημερινής Τουρκίας. Την εποχή του Μακεδονικού Αγώνα οι κάτοικοι φαίνεται ότι ανέπτυξαν δράση γιατί αναφέρονται ως τιμηθέντες από την Πολιτεία με δίπλωμα και μετάλλιο ανδρείας το 1935, ο μακεδονομάχος Αριστείδης Γραμμενίδης και ο Δημήτριος Πασσιάς. Ενδέχεται να υπήρξαν και άλλοι.

Οι κάτοικοι της περιοχής Παρανεστίου έχουν αιματηρά βιώματα από την Βουλγαρική κατοχή του 1941-44 με πολλούς νεκρούς από τον άμαχο πληθυσμό και την πυρπόληση των οικιών και των υπαρχόντων τους. Από χωριά της περιοχής εκτοπίστηκαν στη Βουλγαρία άνδρες και παιδιά στο Ρούσε. Εκεί δούλευαν σαν είλωτες στα έργα της Βουλγαρικής κυβέρνησης υποχρεούμενοι να δίνουν παρόν δύο φορές τη μέρα στην βουλγαρική αστυνομία. Ενώ άλλοι κάτοικοι κατέφυγαν στα πεδινά της Δράμας, Καλλίφυτο, Άγιο Αθανάσιο, Καλαμώνα, Καλαμπάκι κλπ όπου η αλληλεγγύη των ντόπιων ήταν συγκινητική.

Το ιστορικό Παρανέστι (ή όπως λεγόταν παλιότερα Μπούκια) είναι το οικονομικό, διοικητικό και πνευματικό κέντρο της περιοχής. Με Λύκειο και Γυμνάσιο, Δημοτικό σχολείο και δημόσιο Νηπιαγωγείο και παιδικό σταθμό. Έχει εκπολιτιστικό Σύλλογο από το 1983 με πλούσιες δραστηριότητες Ένας εξαίρετος ναός του Αγίου Κωνσταντίνου και Ελένης κτισμένος σε ρυθμό βασιλικής με παλιές εικόνες βρίσκεται στο Παρανέστι.
Το Παρανέστι με χαμηλό υψόμετρο 120 μέτρων, κατά την τελευταία απογραφή του 2001 είχε 619 κατοίκους, ενώ πριν ξεκινήσει η μεγάλη έξοδος της δεκαετίας του ’60 είχε 1244 μόνιμους κατοίκους.